Belgen onderschatten sterftecijfer hart- en vaatziekten en hun onverschilligheid voor symptomen is zorgwekkend

Vilvoorde, 23 september 2022 – De helft van de Belgen (49%) onderschat zwaar het jaarlijkse sterftecijfer aan hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit een online bevraging door iVox in opdracht van Novartis bij 1.000 Belgen naar aanleiding van Wereld Hart Dag op 29 September. Deze onderschatting en de onverschilligheid voor de symptomen zijn zorgwekkend gezien de onmiskenbare maatschappelijke impact, zowel op het dagelijkse leven van mensen als op de belasting van de gezondheidszorg. Onder de hart- en vaatziekten spannen hart-en vaatziekten die een gevolg zijn van atherosclerose (ASCVD) de kroon daar het verantwoordelijk is voor niet minder dan €5 miljard aan maatschappelijke kost in 2022.¹ Naar schatting 80% van de hart- en vaatziekten, waaronder hartaandoeningen en beroertes, is te voorkomen ​ met de juiste preventie en behandelingen die vandaag beschikbaar zijn.² Dit noopt tot een grondige discussie hoe we als maatschappij en individu beter kunnen omspringen met de gevaren en de aanpak van hart- en vaatziekten.

Onzichtbare atherosclerose goed voor meer dan 85% van alle hart- en vaatziekten¹

Atherosclerose is een chronische, progressieve ziekte die wordt gekenmerkt door plaquevorming in de slagaderwand, waarvan een hoog cholesterolgehalte een van de belangrijkste oorzaken is. Ondanks die grote omvang is atherosclerose ongekend en onzichtbaar omdat de aandoening grotendeels asymptomatisch is. Veel mensen blijven namelijk ongediagnosticeerd totdat zich een cardiovasculaire gebeurtenis voordoet zoals een hartaanval of beroerte.

“Meer dan de helft van de Belgen is vandaag niet op de hoogte van zijn of haar cholesterolgehalte,” aldus Dr. Mathias Vrolix, diensthoofd cardiologie Ziekenhuis Oost-Limburg.

De resultaten uit het onderzoek bevestigen ook dat de impact van de ziekte onderschat wordt door de bevolking waardoor de maatschappelijke gevolgen onder de radar blijven. De prevalentie van hart- en vaatziekten zal in stijgende lijn blijven evolueren door de toenemende vergrijzing van de bevolking. Uit recente data blijkt dat vandaag zo’n 750.000 Belgen de diagnose van hart-en vaatziekten die een gevolg zijn van atherosclerose (ASCVD) hebben gekregen.¹ Bovendien maakt 40% van de volwassen bevolking kans op het ontwikkelen van deze ziekte.⁴

Belg blijft in grote mate onverschillig bij de gevaren van een te hoge cholesterol

Dr. Mathias Vrolix, diensthoofd cardiologie Ziekenhuis Oost-Limburg: “Een van de belangrijkste oorzaken van atherosclerose is een te hoge cholesterol en dan meer bepaald LDL cholesterol als N°1 killer.”

Vreemd genoeg duiden Belgen vooral overgewicht (47%) en roken (46%) aan als de belangrijkste risicofactoren. Een hoge bloeddruk (38%) vervolledigt de top-3. Slechts 1 op de 3 Belgen (35%) zet een hoge cholesterol in zijn top-3.

Oudere respondenten (55+: 42%) zijn wel vaker op de hoogte van een hoge cholesterol als een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten, zoals atherosclerose. Jongeren <34 jaar (44%) geven vaker aan niet te weten wat ze in het dagelijkse leven kunnen doen om hun risico op hart- en vaatziekten te beperken.

Verontrustend blijft het feit dat maar liefst de helft van de Belgen met een te hoge ​ cholesterol (46%) zegt weinig bezorgd te zijn hierover. Het merendeel (85%) zegt dan ook in het dagelijks leven niets te merken van hun te hoge cholesterolgehalte. Meer dan de helft van de Belgen (53%) die kampt met een te hoge cholesterol, geeft bovendien aan geen grote veranderingen te hebben gemaakt in hun dagelijkse gewoontes.

Onderschatting ondermijnt tijdige actie tegen alle hart- en vaatziekten

Ondanks de inzet op preventie is het een gezondheidsprobleem dat onderbelicht blijft en zorgt voor extra druk op de gezondheidszorg. Samen met kanker is cardiovasculaire sterfte (25%) de belangrijkste doodsoorzaak in ons land. Frappant is dat vooral mannen (57%) en jongeren <34 jaar (66%) vaker het probleem onderschatten.

1 op 2 respondenten geeft aan niet te weten wat de ziekte juist inhoudt, ook al beseft 4 op de 5 Belgen (78%) dat hart- en vaatziekten een belangrijk probleem vormen in onze samenleving. Deze onwetendheid verhoogt het risico op een laattijdige diagnose en behandeling, met dito gevolgen voor de levenskwaliteit. ​

Oproep voor meer bewustzijn om vandaag te zorgen voor een gezond hart voor morgen

Het is niet te laat: we kunnen nu zorgen voor een gezond hart en gezonde bloedvaten voor later. Dit komt omdat hart- en vaatziekten in belangrijke mate beïnvloed worden door gekende en soms ​ behandelbare risicofactoren (cholesterol, diabetes, obesitas, lifestyle keuzes zoals roken, alcoholinname, gebrek aan fysieke activiteit).

7 op de 10 Belgen (71%) is er zich gelukkig van bewust dat hart- en vaatziekten voor een groot deel kunnen worden voorkomen. Helaas weten jongeren <34 jaar vaak (55%) niet hoe zij het risico op hart- en vaatziekten kunnen beperken. Bovendien weet 2 op de 5 Belgen (36%) niet waar ze terecht kunnen voor betrouwbare informatie omtrent hart- en vaatziekten en opnieuw hinken vooral de jongeren achterop. Deze cijfers zetten het grote belang van sensibiliseringscampagnes en een vlotte toegang tot betrouwbare informatie in de verf.

Tijd voor actie! Samenwerking op alle niveaus dringt zich op

Het onderzoek bevestigt dat mensen niet beseffen dat hart- en vaatziekten samen met kanker de belangrijkste doodsoorzaak blijft in ons land. De nood om de fundamentele en preventieve aanpak van hart- en vaatziekten te wijzigen, is daarom urgent. Daarvoor is een gedragsverandering nodig en een bewuster omgaan met risicofactoren en gevaren. Die gevaren dringen vandaag nog onvoldoende door tot de bevolking.

“Een gedragsverandering kan enkel tot stand komen wanneer overheid, zorgverleners en burgers daar een actieve rol in opnemen. Het beter kunnen voorspellen, voorkomen, diagnosticeren en behandelen van hart- en vaatziekten zal een wezenlijk verschil maken voor de gezondheid van individuele patiënten, maar ook voor de belasting van de gezondheidszorg en de algemene volksgezondheid.

Als Novartis willen we daarin een voortrekkersrol spelen om deel uit te maken van het ecosysteem om de mortaliteit door hart- en vaatziekten aan te pakken. Vandaar onze oproep, naar aanleiding van Wereld Hart Dag, om samen met gezondheidsbeoefenaars, de overheid, vertegenwoordigers van patiëntenverenigingen en andere relevante partijen de krachten te bundelen om van hart- en vaatziekten - inclusief atherosclerose - een gezondheidsprioriteit te maken waardoor hartaanvallen, beroertes en overlijdens kunnen worden voorkomen,” aldus Gina Volkaert, woordvoerder van Novartis in België.

De volledige resultaten van het onderzoek kunnen opgevraagd worden via press.belgium@novartis.com

BE2209194452 16/09/2022

Referenties:
​

¹ Inovigate; ASCVD in Belgium 2022 - The status of atherosclerotic cardiovascular diseases in Belgium, a silent and long-term killer. The prevalence, impact and cost of atherosclerotic cardiovascular diseases (ASCVD) and recommendations for stakeholders to improve ASCVD in Belgium

² ​ Cardiovascular diseases EURO (who.int) – (Accessed September 2022)

³ World Health Organization (WHO). Cardiovascular diseases (CVDs). Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds). [Last accessed April 2022].

⁴ World Health Organization (WHO). Global Atlas on cardiovascular disease prevention and control. 2011. Available at: https://www.who.int/publications/i/item/9789241564373.